สารพันปัญหาเรื่องโรคอ้วน

1. โรคอ้วนคืออะไร

โรคอ้วนเป็นสภาวะทางการแพทย์ที่มีการสะสมไขมันในร่างกายมากถึงขนาดที่อาจมีผลเสียต่อสุขภาพ ทำให้มีอายุสั้นลง และมีปัญหาสุขภาพเพิ่มขึ้น หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง

2. จะทราบได้อย่างไรว่าเราเป็นโรคอ้วนหรือยัง

การพิจารณาว่าบุคคลใดอ้วนนั้นพิจารณาจาก

2.1. ดัชนีมวลกาย (BMI: Body mass index) ซึ่งเป็นการวัด มีค่าเท่ากับน้ำหนัก (หน่วยเป็นกิโลกรัม) หารด้วยส่วนสูง (หน่วยเป็นเมตร) ยกกำลังสอง

รูปประกอบจาก www.bangkokhospital.com

2.2. ปริมาณไขมันสะสมในร่างกาย โดยใช้เครื่อง Body Composition Evaluation

2.3. การวัดรอบพุงตามเกณฑ์มาตรฐาน

• ค่าปกติของเส้นรอบเอวสำหรับผู้หญิง ไม่ควรเกิน 80 เซนติเมตร หรือ 32 นิ้ว
• ค่าปกติของเส้นรอบเอวสำหรับผู้ชาย ไม่ควรเกิน 90 เซนติเมตร หรือ 36 นิ้ว

3. อันตรายจากโรคอ้วนมีอะไรบ้าง

ผู้ป่วยที่น้ำหนักตัวเกิน และเป็นโรคอ้วน จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะต่อไปนี้

• โรคระบบหลอดเลือดหัวใจ และ หลอดเลือดสมอง
• โรคเรื้อรังในกลุ่ม เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง
• โรคนิ่วในถุงน้ำดี
• โรคข้อกระดูกเสื่อม
• โรคระบบทางเดินหายใจ เช่นมีปัญหาในการหายใจ มักเป็นโรคนอนหลับแล้วหยุดหายใจ (Sleep apnea)
• โรคมะเร็งหลายระบบ เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งเยื่อบุมดลูก มะเร็งลำไส้ใหญ่
• ปัญหาทางด้านสังคม ทั้งกับตัวผู้ป่วยเองและครอบครัว และมีความเสี่ยงเพิ่มต่อโรคซึมเศร้า

4. ทำไมเราถึงอ้วน

จริงอยู่ที่ว่า กรรมพันธุ์เป็นส่วนหนึ่งที่เป็นปัจจัยส่งเสริมให้อ้วนได้ แต่ในความเป็นจริงแล้ว โรคอ้วนมักเกิดจากการที่ร่างกายเราได้รับพลังงานมากกว่าใช้พลังงาน นั่นคือ จากพฤติกรรมของคนเราเองที่กินมากเกินไป ไม่ค่อยออกกำลังกาย แต่ก็มีส่วนน้อยของผู้ป่วยโรคอ้วนที่มีสาเหตจากการที่มีฮอร์โมนผิดปกติ หรือกินยาบางอย่างเช่นยากลุ่มเสตียรอยด์

5. อ้วนแล้วจะลดน้ำหนัก ได้อย่างไร

แนวทางการรักษาน้ำหนักตัวเกินและโรคอ้วนของแพทย์ ขึ้นกับหลายปัจจัย เช่น สาเหตุโรคอ้วน อายุ สุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย ทั้งนี้ การรักษาโรคอ้วนและน้ำหนักตัวเกินมักใช้หลายๆวิธีการร่วมกัน ซึ่งวิธีการรักษาโรคอ้วนและน้ำหนักตัวเกินมีตั้งแต่

5.1. การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต (การควบคุมปริมาณและประเภทอาหาร และ การออกกำลังกาย)

5.2. การใช้ยาลดการอยาก อาหาร/ยาลดความอ้วน

5.3. การผ่าตัดกระเพาะอาหาร (Bariatric surgery) ซึ่งในการแนะนำการผ่าตัด จะขึ้นกับดุลพินิจของแพทย์ และปัจจัยต่างๆดังกล่าวแล้วในตอนต้นของหัวข้อนี้

แพทย์หญิงกิเริ่น โซนี่
อายุรแพทย์ต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสม
โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงราย